ناباروری مردان یکی از مشکلات شایع در زوج هاست که می تواند دلایل متعددی داشته باشد. خوشبختانه، در بسیاری از موارد با استفاده از داروهای ناباروری مردان می توان کیفیت و تعداد اسپرم را بهبود داد و شانس بارداری را افزایش داد. انتخاب دارو باید بر اساس علت ناباروری و توسط فوق تخصص آندرولوژی انجام شود. در ادامه با علت ها، عوامل خطر، روش های تشخیص و انواع داروهای ناباروری مردان آشنا می شوید.

علت ناباروری مردان

ناباروری مردان می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. مهم ترین آن ها عبارتند از:

• کاهش تعداد یا کیفیت اسپرم ها
• اختلال در شکل (مورفولوژی) اسپرم
• مشکلات هورمونی در غده ی هیپوفیز یا بیضه ها
• اختلال در انزال یا عدم خروج اسپرم از بدن
• انسداد مجاری منی یا آسیب های فیزیکی
• ناهنجاری های ژنتیکی و کروموزومی
• بیماری های عفونی یا التهابی دستگاه تناسلی مانند آزواسپرمی

گاهی نیز علت دقیق مشخص نمی شود و ناباروری به صورت «ایدیوپاتیک» (بدون علت مشخص) شناخته می شود.

عوامل خطر ناباروری مردان

برخی از فاکتورها احتمال بروز ناباروری را افزایش می دهند:

• مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
• قرار گرفتن در معرض گرما و اشعه
• مواجهه با فلزات سنگین مانند سرب
• چاقی مفرط و کم تحرکی
• ابتلا به بیماری های مزمن مثل دیابت یا تیروئید
• ابتلا به بیماری های عفونی مانند اوریون یا عفونت های جنسی

اصلاح این عوامل، نخستین گام در درمان ناباروری است.

تشخیص ناباروری مردان

برای تشخیص دقیق علت ناباروری، مراحل زیر انجام می شود:

• معاینه فیزیکی: بررسی بیضه ها، رگ ها، و نشانه های واریکوسل یا ناهنجاری ساختاری.
• آزمایش ناباروری مردان : شامل آزمایش مایع منی برای ارزیابی تعداد، تحرک و شکل اسپرم.
• آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون های تستوسترون، FSH و LH.
• سونوگرافی یا MRI: در صورت شک به انسداد مجاری منی یا وجود توده.
• نمونه برداری از بیضه: برای بررسی تولید اسپرم در موارد خاص مانند آزواسپرمی.

در مواردی نیز بررسی ژنتیکی و کروموزومی انجام می شود تا علت های ارثی مشخص گردد.

انواع داروهای ناباروری مردان

داروهای ناباروری مردان معمولاً برای اصلاح تعادل هورمونی، بهبود کیفیت اسپرم، یا رفع عفونت های دستگاه تناسلی تجویز می شوند. این داروها در دو گروه اصلی تقسیم می شوند:

قرص ناباروری مردان و آمپول درمان ناباروری مردان.

قرص ناباروری مردان

قرص ها یکی از پرکاربردترین داروهای ناباروری هستند و با تنظیم سطح هورمون ها، تقویت اسپرم و افزایش میل جنسی به درمان کمک می کنند.

کلومیفن سیترات (Clomiphene Citrate):

این دارو با تحریک غده هیپوفیز، ترشح هورمون های FSH و LH را افزایش می دهد و باعث بهبود تولید اسپرم و تستوسترون می شود. در برخی موارد موجب بهبود عملکرد در درمان اختلال نعوظ نیز می گردد.

آناستروزول (آریمیدکس):

مردانی که سطح استروژن بالایی دارند، معمولاً از این دارو استفاده می کنند. آناستروزول با کاهش استروژن و افزایش تستوسترون، کیفیت اسپرم را افزایش می دهد.

قرص لتروزول برای مردان:

این دارو با افزایش سطح تستوسترون در بدن، تعداد اسپرم را بیشتر کرده و به عنوان بهترین قرص برای ناباروری مردان شناخته می شود.

بروموکریپتین:

باعث کاهش ترشح پرولاکتین می شود که در برخی مردان مانع تولید تستوسترون و اسپرم طبیعی است.

ایمی پرامین:

برای درمان انزال برگشتی به کار می رود. این دارو با اصلاح عملکرد عضلات مثانه، مسیر طبیعی خروج اسپرم را بازمی گرداند.

ال-کارنیتین و کوآنزیم Q10:

دو مکمل مهم برای افزایش انرژی سلولی، کاهش آسیب اکسیداتیو و بهبود تحرک اسپرم هستند. به همین دلیل از آن ها به عنوان داروی بهبود مورفولوژی اسپرم نیز یاد می شود.

سلنیوم و اسید فولیک:

برای تقویت ساختار و شکل اسپرم ها بسیار مؤثرند. معمولاً در مردانی تجویز می شوند که شکل اسپرم آن ها غیرطبیعی است.

داروهای آنتی بیوتیک و ضدقارچ:

در درمان عفونت های باکتریایی یا قارچی دستگاه تناسلی مؤثرند و در صورت وجود التهاب یا عفونت مزمن، روند درمان را تسهیل می کنند.

به نقل از وبسایت pmc.ncbi.nlm.nih.gov :
Letrozole, an aromatase inhibitor, may be used successfully to enhance sperm characteristics in infertile males with low serum T/E2, allowing for the possibility of fertility in men with oligospermia following therapy.
ترجمه فارسی :
لتروزول که یک مهارکننده آنزیم آروماتاز است، می تواند با موفقیت برای بهبود ویژگی های اسپرم در مردان نابارور با سطح پایین تستوسترون به استرادیول (T/E2) استفاده شود و پس از درمان، امکان باروری را در مردان مبتلا به الیگواسپرمی (تعداد کم اسپرم) فراهم کند.

آمپول درمان ناباروری مردان

آمپول ها معمولاً زمانی استفاده می شوند که درمان خوراکی تأثیر کافی نداشته باشد یا سطح هورمون ها بسیار پایین باشد.

گنادوتروپین ها (HCG و HMG):

آمپول های مؤثر برای تحریک بیضه ها جهت تولید اسپرم و تستوسترون. مصرف ترکیبی آن ها معمولاً در مردان دارای کمبود شدید اسپرم مؤثر است.

آمپول FSH:

باعث تحریک رشد فولیکولی در بیضه ها شده و به افزایش تعداد اسپرم کمک می کند.

آمپول تستوسترون:

برای تنظیم سطح هورمون مردانه در بدن تجویز می شود، ولی مصرف خودسرانه آن ممکن است تولید طبیعی اسپرم را کاهش دهد.

آمپول درمان ناباروری مردان ترکیبی:

در برخی بیماران برای اصلاح کامل محور هورمونی، ترکیب چند هورمون با دوز مشخص استفاده می شود.

عملکرد داروهای باروری در مردان

داروهای ناباروری مردان به روش های مختلفی اثر می گذارند:

• تحریک تولید هورمون ها: افزایش ترشح FSH، LH و تستوسترون برای بهبود عملکرد بیضه ها.
• بهبود کیفیت اسپرم ها: داروها و مکمل ها باعث افزایش تحرک و کاهش آسیب DNA اسپرم می شوند.
• تنظیم قند خون و گردش خون: برخی داروها با کنترل متابولیسم و بهبود جریان خون ناحیه تناسلی، عملکرد باروری را افزایش می دهند.
• افزایش میل جنسی: داروهای باروری معمولاً سطح انرژی و تمایل جنسی را تقویت می کنند.

انتخاب داروی ناباروری مردان را به فوق تخصص ناباروری بسپارید

انتخاب نوع داروی ناباروری مردان باید پس از بررسی دقیق وضعیت هورمونی و انجام آزمایش ناباروری مردان انجام شود. فوق تخصص آندرولوژی با بررسی دقیق نتایج آزمایش ها، بهترین گزینه درمانی را پیشنهاد می دهد. در بعضی موارد نیز ممکن است نیاز به جراحی میکروسکوپیک واریکوسل یا درمان های ترکیبی مانند IVF یا ICSI باشد.مصرف خودسرانه این داروها ممکن است موجب تضعیف عملکرد طبیعی بیضه و کاهش کیفیت اسپرم شود. بنابراین همیشه با نظر پزشک اقدام کنید.

نسخه اصلی مطلب داروی ناباروری مردان | مؤثرترین داروها برای تقویت اسپرم و باروری را در سایت دکتر پیمان صالحی بخوانید.

---